Ściśle związana z rozwojem rynku wszelkich ekoproduktów, jest ewolucja przepisów odpowiadających za regulację prawną statusu wspomnianych wyrobów. Pomimo ciągle trwającego rozwoju prawa, rynek produktów rolno-spożywczych, już teraz określić można jako szczegółowo uregulowany w kwestii oznakowania ekologicznego.
Przepisy precyzują, że wyłącznie produkty, które spełniają wymagania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007, mogą posiadać odwołanie do ekologiczności produktu i logo produkcji ekologicznej.
System kontroli i certyfikacji, wynikający z porządku prawnego ustanowionego przez Unię Europejską, gwarantuje, że żywność określona mianem ekologicznej, wyprodukowana została zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi i każdy etap produkcji, przetwarzania oraz wprowadzania do obrotu jest certyfikowany, czyli sprawdzany przez niezależną stronę trzecią – jednostkę certyfikującą tj. np. PCBC.
Certyfikacja produktów ekologicznych w Polsce
Obowiązujący w Polsce system kontroli i certyfikacji produkcji ekologicznej opiera się na działalności Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Jest to organ właściwy do przekazywania jednostkom certyfikującym zadań w zakresie kontroli urzędowych i nadzorujący jednostki certyfikujące, oraz działalności jednostek certyfikujących, które odpowiadają za realizację kontroli urzędowych podmiotów prowadzących produkcję ekologiczną.
Produkty podlegające certyfikacji ekologicznej pogrupowane zostały na następujące kategorie:
- nieprzetworzone rośliny i produkty roślinne, w tym nasiona i inny materiał przeznaczony do reprodukcji roślin,
- zwierzęta gospodarskie i nieprzetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego;
- algi i nieprzetworzone produkty akwakultury;
- przetworzone produkty rolne, w tym produkty akwakultury, do wykorzystania jako żywność;
- pasza;
- wino;
- inne produkty wyszczególnione w załączniku I do rozporządzenia 2018/848 lub nieobjęte kategoriami produktów wymienionymi powyżej.
Jak certyfikować polskie produkty ekologiczne?
W celu przystąpienia do systemu kontroli i certyfikacji, producent/przetwórca/dystrybutor produkcji ekologicznej, składa do jednostki certyfikującej dokument – Zgłoszenie działalności zgodnie z art. 34 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 oraz uzupełnia dokumentację o wypełniony wniosek, opis jednostki oraz umowę o certyfikację.
Kolejne kroki, po przyjęciu dokumentów zgłoszeniowych, realizuje jednostka certyfikująca. Przekazuje ona Zgłoszenie do właściwego Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, który rejestruje producenta ekologicznego i następnie informuje producenta o nadanym numerze w systemie kontroli i certyfikacji produkcji ekologicznej.
Spełnienie tych wymagań jest sprawdzane przez jednostkę certyfikującą, w toku co rocznej kontroli. Jednostka przesyła producentowi plan kontroli określający datę oraz zakres kontroli, a kontrolę przeprowadza upoważniony Inspektor rolnictwa ekologicznego. Kontrola przeprowadzana jest w formie rozmowy, oględzin terenu i zapisywania w protokole kontroli składanych wyjaśnień, a także oceny dokumentacji.
O ekologicznych produktach możemy mówić, wtedy, gdy producent otrzyma certyfikat. Może to nastąpić po okresie konwersji, czyli „przestawiania” na ekologiczne metody produkcji. Okres konwersji dla produktów ekologicznych wynosi od roku do 3 lat w zależności od rodzaju produktu.
Informacja, różnej jakości, jest dziś wszechobecna, dlatego tak ważna jest wiedza, gdzie i w jaki sposób sprawdzić wiarygodność informacji.
O tym jak ustrzec się przed greenwashingem produktowym opisaliśmy w jednym z naszych artykułów blogowych. Dodatkowo od 2022r. istnieje ogólnodostępna baza wydanych certyfikatów produkcji ekologicznej stworzona przez Komisję Europejską. Ponadto z wszelkimi wątpliwościami można zgłosić się bezpośrednio do jednostki certyfikującej dany produkt.
Autor: Dorota Żeromska, Dyrektor Biura Certyfikacji Wyrobów Rolno-Spożywczych
W razie pytań dot. produktów ekologicznych oznaczonych numerem PL-EKO-06 zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami poprzez e-mail pila@pcbc.gov.pl lub telefonicznie +48672138200
