Wewnętrzny System Kontroli jest to system dla utrzymania bezpieczeństwa transakcji, który nie nadzoruje jakości dostarczonych wyrobów i świadczonych usług, lecz jest ukierunkowany na zapobieganie transakcjom naruszającym prawo w międzynarodowym obrocie wyrobami o znaczeniu strategicznym.
Wdrożenie wewnętrznego systemu kontroli obejmuje spełnienie wymagań prawnych dotyczących obrotu międzynarodowego, a także uwzględnienie w uzasadnionym zakresie, mających zastosowanie wymagań zawartych w normie PN-EN ISO 9001:2015-10.
Przedsiębiorstwa zajmujące się wyrobami o znaczeniu strategicznym są zobowiązane do przestrzegania wymogów kontroli handlu nałożonych na mocy przepisów ustawowych i wykonawczych obowiązujących w Unii Europejskiej i jej państwach członkowskich.
Do wyrobów o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa należą produkty podwójnego zastosowania oraz uzbrojenie.
Uzbrojenie – jest to broń, amunicja, materiały wybuchowe, wyroby, ich części i technologie wskazane w wykazie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 6a ust. 3 ustawy z dnia 29.11.2000 r. o obrocie towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.(Dz.U. z 2020 r. poz. 509). Wspólny wykaz uzbrojenia Unii Europejskiej przyjęty został przez Radę w dniu 17 lutego 2020 r. (2020/C 85/01). Wykaz uzbrojenia, na obrót którym jest wymagane zezwolenie zawarty jest w Dz.U. z 2020 Poz. 901.
Produkty podwójnego zastosowania (roz. 428/2009) są to produkty, włącznie z oprogramowaniem i technologią, które mogą być stosowane zarówno w celach cywilnych, jak i wojskowych oraz obejmują wszystkie towary, które mogą być użyte zarówno w zastosowaniach niewybuchowych, jak i w jakikolwiek sposób do wspomagania wytwarzania broni jądrowej lub innych urządzeń do wybuchu jądrowego. W załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 428/2009 określono wspólny wykaz produktów podwójnego zastosowania podlegających kontroli w Unii Europejskiej. Należy tu podkreślić, że Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2019/2199 z dnia 17 października 2019 r. zmieniło rozporządzenie Rady (WE) nr 428/2009 ustanawiające wspólnotowy system kontroli wywozu, transferu, pośrednictwa i tranzytu w odniesieniu do produktów podwójnego zastosowania. Wywóz produktów podwójnego zastosowania wymienionych w załączniku I wymaga uzyskania zezwolenia.
Przedsiębiorca wnioskujący o zezwolenie na obrót uzbrojeniem lub korzystający z krajowego zezwolenia generalnego na obrót uzbrojeniem jest obowiązany utworzyć i stosować wewnętrzny system kontroli oraz zarządzać obrotem uzbrojeniem.
Główne zadania jaki nakłada się na Wewnętrzny System Kontroli (WSK) to:
- Zapobieganie transakcjom naruszającym prawo.
- Klasyfikacja towarów.
- Ewidencjonowanie obrotu towarami o znaczeniu strategicznym.
- Informowanie Rządu o obrocie.
Podstawą spełnienia zadań wynikających z systemu WSK jest znajomość przepisów prawnych. Podstawowe wymagania prawne w powyższym zakresie zawarte są w:
- Rozporządzeniu Rady (WE) nr 428/2009 z 5.05.2009r (ze zmianami) ustanawiającym wspólnotowy system kontroli wywozu, transferu, pośrednictwa i tranzytu w odniesieniu do produktów podwójnego zastosowania.
- Ustawie z dnia 29 listopada 2000r. (ze zmianami) o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 509).
- Krajowych aktach wykonawczych.
Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. jako jednostka upoważniona do certyfikacji Wewnętrznego Systemu Kontroli opracowała Przewodnik zawierający wytyczne i zalecenia dotyczące wdrażania, oceny i nadzorowania Wewnętrznego Systemu Kontroli – WSK.
Przewodnik uwzględnia wymagania normy PN-EN ISO 9001:2015-10 oraz aktualnych przepisów krajowych i międzynarodowych regulujących obrót wyrobami o znaczeniu strategicznym, a także wytycznych Porozumienia z Wassenaar. Strukturę niniejszego dokumentu dostosowano do układu wymagań Polskiej Normy PN-EN ISO 9001:2015-10, określającej podstawowe wymagania, które powinny być brane pod uwagę przez organizację, pragnącą wykazać zgodność wdrożonego wewnętrznego systemu kontroli zarówno z normą jak i z Ustawą z dnia 29 listopada 2000r. (ze zmianami) o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
Zestaw wytycznych określonych w Przewodniku nie jest aktem prawnym, stanowi dokument pomocniczy, który pomaga organizacji uwzględnić wymagania prawne we wdrażanym przez nią systemie WSK. Dokument ten na życzenie udostępniany jest klientom PCBC S.A. jak również organizacjom zainteresowanym wdrożeniem systemu WSK.
Szczegółowe informacje dotyczące wymagań stawianych dla Wewnętrznego Systemu Kontroli można uzyskać na szkoleniach organizowanych przez PCBC S.A.
Pełna oferta szkoleniowa dostępna jest na stronie internetowej www.pcbc.gov.pl/szkolenia/WSK.
Korzyści z uczestnictwa w naszych szkoleniach w zakresie WSK to zdobycie niezbędnych informacji potrzebnych do wdrożenia, nadzorowania i doskonalenia Wewnętrznego Systemu Kontroli, jak również poznanie aktualnych wymagań prawnych dotyczących systemu kontroli obrotu, w tym nowych wytycznych obowiązujących od 01.01.2021 r. w sprawie ewidencji obrotu towarami o znaczeniu strategicznym.
Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty szkoleń jak również z oferty certyfikacji Wewnętrznego Systemu Kontroli.
